Economische ontwikkeling

Werkloosheidspercentage al aantal jaar onder de 4%; hoogste spanning op de arbeidsmarkt in Utrecht en omgeving

Het voor seizoensinvloeden gecorrigeerde werkloosheidspercentage is van 2015 tot begin 2020 sterk gedaald van ruim 8% tot 4%. Na de coronapiek is het sinds het vierde kwartaal van 2021 onder de 4% gebleven. Het tweede kwartaal van 2022 was het met 3,3% het laagste. Sindsdien is een heel licht stijgende lijn te zien.

In datzelfde 2e kwartaal van 2022 was de spanning op de arbeidsmarkt het hoogste met 142 vacatures per 100 werklozen. Daarna is die gedaald tot 101 in het eerste kwartaal van 2025.

Het UWV berekent de spanning op de arbeidsmarkt op een andere manier dan het CBS: door het geschatte aantal openstaande vacatures te delen door het aantal personen dat op hetzelfde moment korter dan 6 maanden een WW-uitkering ontvangt. Zij berekenen dat per arbeidsmarktregio, waarvan er 35 in Nederland zijn. Voor heel Nederland is in het eerste kwartaal van 2025 de gemiddelde krapte 3,36. De meeste gemeenten van de provincie Utrecht horen bij de arbeidsmarktregio’s met een bovengemiddelde krapte: Groot-Amsterdam (3,49), Gooi en Vechtstreek (3,07), Amersfoort (4,32), Midden-Utrecht (5,37), FoodValley (5,00) en Gorinchem (5,48). De laatste drie zijn de regio’s met de hoogste spanning op de arbeidsmarkt.

Bronnen: Spanning op de arbeidsmarkt | CBS, Werkloosheid ook in mei 3,8 procent | CBS, Dashboard Spanningsindicator | UWV

Geplaatst: juli, 2025

Verwachte economische groei in 2023 lager dan jaren ervoor 

De voorlopige economische groeicijfers van de provincie Utrecht voor 2021 en 2022 laten 4,2% respectievelijk 4,0% groei zien. Daarmee ligt de groei net iets onder het landelijk gemiddelde, maar wel op het niveau van voor 2020.  

De Nederlandsche Bank verwacht dat de economie in heel Nederland in 2023 stabiliseert en met 0,8% groeit. Daarna trekt de groei verder aan en is de verwachting dat 2024 een toename laat zien van 1,6%. Het Centraal Plan Bureau (CPB) neemt in haar Centraal Economisch Plan van maart dit jaar een prognose van de groei op voor 2023 van 1,6% en voor 2024 1,4%. De onzekerheid rond de raming blijft echter groot. In het strenge winter scenario van het CPB is de verwachte groei voor 2024 1,4%. Het CBS geeft aan dat er het eerste kwartaal van 2023 een krimp is van 0,7% ten opzichte van het laatste kwartaal van 2022. Tegelijkertijd is dat een groei van 1,9 % ten opzichte van het eerste kwartaal van 2022. 

RaboResearch heeft in december vorig jaar regionale voorspellingen gemaakt. Zij gaat voor 2023 jaar uit van 0,6% groei voor heel Nederland. De grootste groei wordt dit jaar voor de regio’s Brainport Eindhoven en Groot-Amsterdam verwacht. De verwachting is dat de provincie Utrecht iets harder groeit dan het landelijke gemiddelde. Onze provincie profiteert van een relatief grote ICT-sector en zakelijke dienstverlening; sectoren die volgend jaar naar verwachting het hardst groeien. Bedrijven investeren namelijk in automatisering en digitalisering als oplossing voor de arbeidsmarktkrapte. De vraag naar zakelijke diensten neemt toe door toenemende wet- en regelgeving, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid.  

Bronnen:  www.dnb.nl, CPB, www.cbs.nl, Rabobank

Utrecht is de meest competitieve regio van Europa 

Volgens de Europese Commissie is de regio Utrecht in 2022 het meest competitief van heel Europa en heeft daarmee de grootste concurrentiekracht. De Europese Commissie vergeleek alle 234 Europese regio’s op bijna zeventig indicatoren voor het vestigingsklimaat zoals macro-economische stabiliteit, infrastructurele voorzieningen, onderwijskwaliteit en arbeidsmarkt. Op twee van die zeventig indicatoren scoort Utrecht het hoogst: op opleidingsniveau en innovatie. Over alle zeventig onderdelen gemeten is Utrecht gemiddeld het sterkst. Naast de regio Utrecht staan vier andere Nederlandse regio’s in de top 10. Dit zijn Zuid-Holland, Noord-Brabant, Amsterdam en omgeving en Gelderland. De regio Utrecht heeft altijd in de top 3 gestaan en was in 2010 en 2013 ook op de eerste plek te vinden.  

Bronnen: Europese Commissie, RTV Utrecht

Ontwikkeling in aantal en soort werkenden 

In bovenstaande grafiek is te zien dat het totaal aan werkende personen toeneemt sinds 2014, tot 9,5 miljoen in 2022. Ook is te zien dat het absolute aantal werkenden met een vaste arbeidsrelatie de laatste jaren toeneemt. Het relatieve aandeel werknemers met een vaste arbeidsrelatie ten opzichte van alle werkenden schommelt echter. Dit daalde eerst van 56% in 2013 naar 53% in 2017, daarna steeg het naar 57% in 2020 en 2021 en daalde vervolgens in 2022 weer naar 56%. 

Onderstaande grafiek laat gedetailleerd zien hoe de verschillende groepen werkenden in de afgelopen acht jaar gegroeid of afgenomen zijn ten opzichte van een jaar eerder.  

Van 2015 tot en met 2017 zien we vooral een stijging van het aantal werknemers met een flexibele arbeidsrelatie. Van 2018 tot en met 2021 is het vooral het aantal personen met een vaste arbeidsrelatie dat groeit. In 2022 zien we dat de groei grotendeels bij werknemers met een flexcontract én zzp’ers zit. Ook is duidelijk het effect van de coronamaatregelen te zien, een forse daling van het aantal mensen met een flexcontract in 2020.

Arbeidsmarktprognose UWV: de banengroei in 2023 (1,4%) en 2024 (0,5%) is lager dan in 2022 en 2021

Door de lagere economische groei en de aanhoudende personeelskrapte staat de arbeidsmarkt onder druk. De verwachtingen verschillen per sector. Sectoren die het goed blijven doen zijn vooral informatie en communicatie, zorg en welzijn en zakelijke diensten. Voor de industrie, de bouwnijverheid en de landbouw zijn de vooruitzichten minder positief. De sectoren die het goed blijven doen behoren in de provincie Utrecht al tot de grotere sectoren. Van de sectoren met minder positieve verwachtingen behoren de industrie en de bouw tot de middengroep wat betreft omvang en is de landbouw met 1% van het aantal banen nu reeds een van de kleinere sectoren. 

Het UWV verwacht voor heel Nederland de hoogste aantallen nieuwe vacatures in de detailhandel, zorg en welzijn en horeca. Het is gebruikelijk dat er veel vacatures ontstaan in de detailhandel en de horeca. In deze sectoren werken veel jongeren in bijbanen. Vaak gedurende korte tijd waardoor er ook snel weer nieuwe vacatures ontstaan. De sector zorg en welzijn heeft vooral veel vacatures omdat het een grote sector is. UWV heeft voor alle 35 arbeidsmarktregio’s prognoses laten maken van het aantal werknemersbanen. De gemeenten van de provincie Utrecht maken deel uit van 6 verschillende arbeidsmarktregio’s.  

Bron: UWV